زیبایی شناسی هنجارگریزی بیانی در ناسازوارهای قرآنی

نویسندگان

حمید عبّاس زاده

طالب مرحلة الدکتوراه فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة أصفهان محمد خاقانی اصفهانی

أستاذ قسم اللغة العربیة بجامعة اصفهان نصراله شاملی

أستاذ فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة أصفهان. سیدمحمدرضا ابن الرسول

أستاذ مساعد فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة أصفهان

چکیده

ناسازوار یکی از عوامل ادبیت ومختصه های سبک ساز قرآن است؛ به گونه ای که زبان عادی را به وسیله هنجارگریزی معنایی به سطح ادبی ارتقا می دهد، در نتیجه به کلام بار معنایی، و زیبایی شناختی وبُعدی الهام بخش  می دهد؛ زیرا ناسازوار شیوه ای از بیان یک معناست که روساخت گزاره با زیر ساخت آن تفاوت دارد وخواننده این اختلاف بین سطح وعمق را درمی یابد؛ به دیگر سخن، معنا در یک گزاره، دو سطح دارد: سطح پیدا وسطح ناپیدا که خواننده با دریافت تعارض میان آن دو معنای مورد نظر را در می یابد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، جنبه های زیبایی شناختی ناسازوارهای قرآنی مربوط به کافران را در موقعیت های مختلف آنان نشان می دهد. به منظور پرهیز از هرگونه سوء برداشت یا سوء تفاهم، توجه خواننده محترم را به این نکته معطوف می داریم که منظور از وجود تناقض در قرآن، ناسازوار منطقی نیست؛ بلکه منظور، ناسازوار به مثابه یکی از مؤلفه های ادبیت کلام و ابزارهای تصویرگری هنری است. ناسازوار به واسطه عواملی در زیبایی قرآن نقش ایفا می کند که عبارتند از: آشنایی زدایی، ایجاز، برجسته سازی لفظ ومعنا، صدق، تهویل، وتهکّم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

هنجارگریزی نحوی در گفتمان قرآنی

متن، ساختاری زبانی است که از الگوها و قواعد دستوری خاصی پیروی می‌کند که از آن با نام زبان معیار/ خودکار یاد می‌شود. گاهی ادیب برای بزرگ­نمایی مفهوم مورد نظر خود، با وجود امکان رعایت قواعد زبانی، از هنجار زبان سر­می‌پیچد تا توجه مخاطب را به یک معنای خاص جلب و در حقیقت مفهوم را برجسته‌سازی کند. هنجارگریزی یکی از شیوه‌های برجسته‌سازی معناست که در هشت سطح قابل بحث است. این نوشتار با بررسی هنجارگریز...

متن کامل

پژوهشی در وجوه بیانی امثال قرآنی

امثال و حکم در هر ملّت و زبانی نشانۀ غنای فرهنگی آن هاست و عبارتند از جملاتی حکیمانه، ساده و پرمحتوا که مردم، آن ها را در محاورات خود به کار می برند . می توان گفت امثال، خلاصه ای از تجارب و افکار بعضی مردم و یا حکماست که تأثیراتی بس شگرف در اذهان بشر به جای می گذارند. قرآن کریم نیز که برای هدایت و ارشاد انسان ها نازل شده، به قصد تقریب امور ذهنی و غیبی و عقلی به اذهان مردم، از امثال بهره برد...

متن کامل

زبان و اسلوب‌های بیانی در داستان‌های قرآنی

اگر زبان دین و اسلوب‌های بیانی آن رمزدار و معماگونه باشد، هدف آن که همانا هدایت و انتخاب و رشد و تکامل است، صعب الوصول خواهد بود. این مقاله با داده‌های قرآنی و تحلیل فلسفی مفردات در جست‌وجوی ژرفای ماندگاری اسلوب‌های قرآنی در ازمنه طولانی است و هدف آن استفاده مطلوب از اسلوب‌های مکشوف از قرآن در متون امروزی است. روش به کار گرفته شده مطالعه کتابخانه‌ای و استفاده از آیات قرآن و متون اصیل دینی به شی...

متن کامل

تطبیق عناصر زیبایی شناسی قرآن کریم با نظریه هنجارگریزی نحوی نمونه مورد پژوهانه: سوره مبارکه «کهف»

سبک‏شناسی، به عنوان یکی از روش‏های تحلیل متون ادبی امروزه بیشتر بر پایه «هنجارگریزی» استوار است. این نظریه که گاهی از آن با عناوینی چون «انحراف از نُرم» یا «عدول از زبان معیار» یاد می‏شود، یکی از مهمترین یافته‏های صورتگرایان روس است و تأکید آن بر تمایز یک اثر ادبی از صورت عادی زبان است. از آن جمله می‏توان به هنجارگریزی در عرصه دستور زبان یا همان بخش نحوی آن اشاره کرد که به شکل جابجایی ارکان جمله...

متن کامل

زیبایی شناسی کارکرد نور در تذهیب های قرآنی (با تاکید بر مبانی حکمت نوریه سهروردی)

قرآن، معتبرترین منبع اندیشة اسلامی با تزیینات خاص خود دربردارندة عناصر کلیدی هنر اسلامی چون نور، فرم و رنگ است؛ سهروردی بنیانگذار حکمت نوریه با تاویل آیاتی از قرآن که در آن­ها به نور اشاره شده، نور را نماد اصیلی چون نماد عالم خیال می­داند که اصل نقوش، رنگ­ها و صور تجریدی هنر اسلامی در آنجاست؛ هنر اسلامی، خصوصاَ تذهیب، هویدای حضور باطنی نماد نور است؛ لذا تبیین نور از دیدگاه «شهاب الدین سهروردی» خ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دراسات فی العلوم الانسانیه

جلد ۱۹، شماره ۳، صفحات ۱۳۳-۱۴۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023